عفونت رحم؛ راهنمای جامع پیشگیری و درمان قطعی

عفونت رحم یکی از مشکلات شایع در میان زنان است که تاثیرات جدی بر سلامت باروری این افراد دارد. شناخت عوامل ایجاد کننده، علائم هشداردهنده و روش‌های پیشگیری از عفونت رحم به زنان کمک می‌کند تا سلامت خود را حفظ کرده و از بروز عوارض جدی‌ جلوگیری کنند. در این مقاله، به بررسی جامع این موضوع و ارائه نکات کاربردی برای مدیریت و پیشگیری از عفونت رحم خواهیم پرداخت.

منظور از عفونت رحم چیست؟

عفونت رحم به التهاب یا عفونتی اطلاق می‌شود که در داخل رحم یا در نواحی اطراف آن ایجاد می‌شود. این عفونت به دلیل عوامل مختلفی مانند باکتری ‌ها، ویروس‌ ها یا قارچ‌ و به علت واژینوز باکتریال، بیماری‌ های مقاربتی مانند کلامیدیا یا گنوره، یا پس از زایمان، سقط جنین یا جراحی ‌های رحم رخ می‌دهد. علائم عفونت رحم شامل درد شکم پایین، خونریزی غیرطبیعی، ترشحات بدبو از واژن، تب و احساس درد یا سوزش هنگام ادرار می‌شود. در صورتی که درمان نشود، این عفونت به بیماری التهابی لگن منجر شده و سلامت رحم، لوله‌ های فالوپ و تخمدان‌ ها را تحت تاثیر قرار می‌دهد، حتی در برخی موارد باعث نازایی می‌شود.

عفونت رحم می‌تواند بخش‌های مختلفی از رحم را تحت تأثیر قرار دهد، به عنوان مثال دیواره رحم (سرویکس)، لایه داخلی رحم (اندومتر) و عضلات رحم را تحت تاثیر قرار می دهد. عفونت رحم عموما از طریق ورود میکروب‌ها به داخل رحم ایجاد می‌شود. این میکروب‌ها می‌توانند از منابع مختلفی مانند عفونت‌های تناسلی یا ورود باکتری پس از انجام عمل جراحی رحم و غیره به این ناحیه وارد شوند.

بیشتر بخوانید: پولیپ رحم

عفونت رحم چه علائمی دارد؟

در این بخش به بررسی علائم عفونت رحم که خانم‌ها می‌توانند به سرعت تغییرات آن‌ها را در واژن خود تشخیص دهند خواهیم پرداخت.

• خونریزی غیرطبیعی در دوران غیر قاعدگی
• خونریزی بیش از حد در طول دوره قاعدگ
• درد در ناحیه شکم با شدت کم تا زیاد.
• افزایش دمای بدن و لرز در افراد.
• درد در ناحیه زیر شکم و لگن.
• بی‌اختیاری ادراری یا قطره‌قطره شدن ادرار
• درد و ناراحتی هنگام رابطه جنسی
• درد و سوزش هنگام تخلیه ادرار
• ترشحات واژن نامطبوع با بوی نامطبوع.

لطفاً توجه داشته باشید که در صورت تجربه هر یک از این علائم، مراجعه به بهترین متخصص زنان برای تشخیص و درمان مناسب ضروری است. در صورت بروز هر نوع مشکلی، باید بهترین روش درمانی در نظر گرفته شود. همچین مشکلی وجود دارد، درمان نیز پیش گرفته شود. در صورت بروز هرگونه علائم غیرطبیعی در ناحیه تناسلی، به دکتر زنان مراجعه کنید تا تشخیص درستی از بیماری داشته باشد و درمان مناسب را تجویز کند.

بیشتر بخوانید: واکسن گارداسیل

انواع عفونت رحم  

انواع مختلف عفونت‌های رحم و علائم آن‌ها متفاوت است. در زیر به برخی از انواع عفونت‌های رحم اشاره می‌شود:

1. عفونت آندومتر رحم: این نوع عفونت بیش‌تر پس از زایمان یا عمل جراحی رحم رخ می‌دهد و معمولاً با درد در نواحی زیر شکم همراه است.
2. عفونت سرویکس رحم: این عفونت به عنوان عفونت گردنه رحم نیز شناخته می‌شود و از شایع‌ترین انواع عفونت‌های رحم است. علائم آن شامل درد در ناحیه لگن و خونریزی های غیر طبیعی است.
3. عفونت لوله‌های رحم: عفونت لوله‌های رحم می‌تواند مشکلاتی مانند بی‌اختیاری ادراری و مشکلات در دفع ادرار را ایجاد کند.
4. عفونت قارچی رحم: عفونت قارچی نیز از رایج‌ترین انواع عفونت‌های رحم است که می‌تواند در هر رده سنی رخ دهد. درمان عفونت قارچی رحم ضروری است و در غیر این صورت ممکن است به نواحی دیگر نیز گسترش یابد.

دلایل عفونت رحم چیست؟

عفونت رحم می‌تواند به علل مختلفی در افراد ایجاد شود. در ادامه به برخی از این دلایل اشاره خواهیم کرد:

1. ورود باکتری‌ها و ویروس‌ها: اکثر عفونت‌های رحم ناشی از ورود باکتری‌ها و ویروس‌ها به رحم از طریق رابطه جنسی یا تماس با منافذ تناسلی رخ می‌دهند.
2. عمل‌های جراحی: بعد از انجام عمل‌های جراحی مانند زایمان سزارین، عمل لاپاراسکوپی رحم، برداشتن فیبروئیدها، جراحی هیسترکتومی و غیره، احتمال بروز عفونت رحم بسیار زیاد است؛ زیرا ورود باکتری به درون رحم بعد از این نوع عمل‌ها بسیار آسان است.
3. استفاده از وسایل ضد بارداری داخل واژنی: استفاده از وسایل ضد بارداری داخل واژنی مانند آی یو دی ممکن است عفونت رحم را ایجاد کند.
4. عدم رعایت بهداشت: عدم رعایت بهداشت و استفاده از لباس زیرهای آلوده و دارای باکتری نیز می‌تواند باعث بروز این نوع عفونت‌ها شود.
5. ضعف سیستم ایمنی: در صورت وجود ضعف سیستم ایمنی بدن یا بیماری‌های زمینه‌ای مانند دیابت کنترل نشده، احتمال بروز عفونت‌های رحم افزایش می‌یابد.
6. عوامل دیگر: ترشحات واژنی نامتعادل، استفاده نادرست از محصولات بهداشتی مانند صابون‌های شوینده قوی، تغییرات هورمونی، استرس شدید و ضعف عمومی بدن نیز ممکن است عفونت رحم را تسهیل کنند.

تشخیص عفونت رحم

ابتدا بهترین متخصص زنان از بیمار درباره علائم گزارش شده مانند درد شکم، خونریزی غیرطبیعی، ترشحات واژن، تب و درد در حین رابطه جنسی سوال می‌کند. این اطلاعات به تشخیص اولیه کمک می‌کند. پزشک معاینه‌ ای شامل بررسی ناحیه شکم و رحم انجام می‌دهد. این معاینه شامل معاینه لگنی برای ارزیابی حساسیت رحم یا تخمدان‌ ها می‌باشد، که در صورت عفونت با درد یا حساسیت همراه است. نمونه‌ برداری از ترشحات واژن به منظور بررسی میکروبی و شناسایی عامل عفونت، مانند باکتری‌ها، قارچ ‌ها یا ویروس‌ ها، انجام می‌شود. این آزمایش کمک می‌کند تا مشخص شود که آیا عفونت ناشی از یک بیماری مقاربتی مانند کلامیدیا، گنوره یا واژینوز باکتریال است.

برای ارزیابی دقیق وضعیت رحم و تشخیص عفونت ‌های عمقی یا بررسی آسیب ‌های احتمالی به اعضای داخلی لگن، پزشک سونوگرافی لگن را تجویز می‌کند. این تصویر برداری به شناسایی فیبروم‌ ها، کیست ‌ها یا التهاب رحم کمک می‌کند. در برخی موارد، اگر عفونت به خون یا دیگر اندام‌ ها سرایت کرده باشد، پزشک آزمایش کشت خون یا ادرار را انجام می‌دهد تا بتواند نوع باکتری یا عامل عفونت را شناسایی کند.

در شرایط خاص، مانند عفونت مزمن یا عدم پاسخ به درمان، پزشک هیستروسکوپی را برای مشاهده مستقیم رحم از داخل و شناسایی علل عفونت مانند فیبروم‌ ها یا آسیب‌ های ساختاری تجویز می‌کند. با توجه به علائم و نتایج این آزمایشات، پزشک عفونت را تشخیص داده و درمان مناسب را برای عفونت رحم تعیین می‌کند.

بیشتر بخوانید: پی آر پی واژن

روش های درمان عفونت رحم

• آنتی‌بیوتیک‌ها رایج ‌ترین درمان برای عفونت‌ های باکتریایی رحم هستند. این داروها برای از بین بردن باکتری‌ های عامل عفونت تجویز می‌شوند. در برخی موارد از ترکیب چندین آنتی‌بیوتیک برای پیشگیری از عفونت‌ های مقاوم استفاده می‌شود.
• اگر عامل عفونت قارچ‌ ها باشند، پزشک داروهای ضد قارچ مانند فلوکونازول یا میکونازول تجویز می‌کند. این داروها به صورت خوراکی یا موضعی مصرف می‌شوند.
• در صورت ابتلا به عفونت‌ های ویروسی مانند ویروس هرپس، پزشک داروهای ضد ویروسی مانند آسیكلوویر تجویز می‌کند که به کاهش شدت و طول مدت بیماری کمک می‌کند.
• در صورتی که عفونت رحم ناشی از بیماری‌های مقاربتی باشد، پزشک آنتی‌بیوتیک ‌های خاصی را برای درمان این بیماری ‌ها تجویز می‌کند. درمان این بیماری ‌ها در هر دو شریک جنسی ضروری است تا از انتقال مجدد جلوگیری شود.
• در مواردی که عفونت رحم به شدت پیشرفت کرده باشد و باعث ایجاد آبسه یا آسیب ‌های جدی به رحم شود، نیاز به جراحی می‌باشد. این عمل شامل تخلیه آبسه‌ ها، پاکسازی نواحی آلوده یا در موارد نادر برداشتن رحم می‌باشد.
• برای کاهش درد و التهاب ناشی از عفونت، پزشک مسکن‌هایی مانند ایبوپروفن یا استامینوفن را تجویز می‌کند. این داروها به تسکین علائم و بهبود راحتی بیمار کمک می‌کنند.
• در کنار درمان دارویی، استراحت کافی و مصرف مایعات زیاد به بدن کمک می‌کند تا سریع از عفونت بهبود یابد. همچنین، پرهیز از رابطه جنسی تا زمان بهبودی کامل از عفونت برای جلوگیری از انتقال و تشدید بیماری ضروری است.

پیشگیری از عفونت رحم

پیشگیری از عفونت رحم به طور کلی شامل رعایت چندین نکته مهم بهداشتی و پزشکی است که از ابتلا به عفونت‌ های مختلف رحم جلوگیری می‌کند. این نکات به شرح زیر هستند:

• بهداشت واژن و ناحیه تناسلی: شستشوی مناسب و روزانه ناحیه تناسلی با آب گرم و صابون ملایم از ایجاد باکتری ‌ها و قارچ‌ ها جلوگیری می‌کند. از استفاده از صابون‌ های معطر یا مواد شوینده شیمیایی که تعادل طبیعی فلور میکروبی واژن را به هم می‌زنند، خودداری کنید.
• عدم استفاده از دوش واژینال: دوش گرفتن واژینال بدون تجویز پزشک باعث اختلال در میکرو فلور طبیعی واژن و افزایش خطر عفونت‌ ها می‌شود. بهتر است از این کار خودداری کنید.
• استفاده از کاندوم : کاندوم در هنگام رابطه جنسی خطر انتقال عفونت ‌های مقاربتی و سایر بیماری‌ های جنسی را کاهش می‌دهد.
• مراقبت ‌های بعد از زایمان یا جراحی: پس از زایمان، سقط جنین یا هرگونه جراحی مربوط به رحم، توجه به مراقبت‌ های بهداشتی و پیروی از دستورات پزشک برای جلوگیری از عفونت بسیار اهمیت دارد. نظافت مناسب و مصرف آنتی‌بیوتیک‌ های تجویز شده از بروز عفونت جلوگیری می‌کند.
• پرهیز از استفاده از لباس‌ های تنگ: پوشیدن لباس ‌های زیر از جنس پنبه و لباس ‌های آزاد به کاهش تعریق در ناحیه تناسلی کمک می‌کند. لباس ‌های تنگ رطوبت را در ناحیه تناسلی نگه می‌دارند و موجب عفونت می‌شوند.
• رعایت بهداشت در دوران قاعدگی: در دوران قاعدگی، استفاده از پد یا تامپون ‌های تمیز و مناسب ضروری است. تعویض مداوم تامپون یا پد به طور منظم، به ویژه هر 4 تا 6 ساعت، از رشد باکتری ‌ها جلوگیری می‌کند. همچنین، پس از استفاده از محصولات بهداشتی، دست ‌ها باید به دقت شسته شوند.
• درمان به موقع عفونت‌ های واژینال یا ادراری: هر گونه عفونت واژینال، ادراری یا علائم مشکوک به عفونت در ناحیه تناسلی باید به سرعت درمان شود تا از گسترش آن به رحم جلوگیری گردد. تاخیر در درمان به عفونت رحم و سایر مشکلات جدی منجر می‌شود.
• مراجعه منظم به پزشک زنان: انجام معاینات دوره ‌ای و چکاپ‌ های منظم توسط پزشک متخصص زنان به شناسایی زودهنگام مشکلات و عفونت‌ های رحم کمک می‌کند. این معاینات شامل آزمایش ‌های پاپ اسمیر، معاینه لگنی و بررسی سایر علائم می‌باشد.

سوالات متداول

نتیجه گیری

عفونت رحم یک مشکل جدی است که تاثیرات منفی زیادی بر سلامت زنان دارد، از درد و ناراحتی گرفته تا مشکلات جدی ‌تری مانند ناباروری. پیشگیری از این عفونت ‌ها با رعایت بهداشت فردی، استفاده از کاندوم و درمان به موقع بیماری ‌های مقاربتی خطر ابتلا به این مشکلات را کاهش می‌دهد. در صورت بروز علائم مشکوک یا دردهای غیرطبیعی، مراجعه به پزشک متخصص و درمان سریع ضروری است تا از بروز عوارض بلند مدت جلوگیری شود. به یاد داشته باشید که مراقبت از سلامت رحم و حفظ تعادل میکروبی آن، جزء جدایی ‌ناپذیر از سلامت کلی بدن است.