چاقی یکی از بزرگ ترین مشکلاتی است که می تواند در قدرت باروری زنان تاثیر بگذارد. زنان چاق در حدود 27 درصد بیش تر از خانم های با وزن ایده آل در خطر ناباروری هستند. کسانی که اضافه وزن دارند، معمولا دچار اختلالات قاعدگی و تخمک گذاری هستند. میزان ابتلا به سندرم تخمدان پلی کیستیک یا همان تنبلی تخمدان نیز در آن ها بالا می رود. همه این عوامل دست به دست هم می دهند و سبب ناباروری در زنان می شوند.
ارتباط بین چاقی و باروری در زنان
علم ثابت کرده است که اضافه وزن می تواند اثر مستقیم بر باروری داشته باشد. همچنین با داشتن اضافه وزن مشکلاتی همچون تنبلی تخمدان، بی نظمی در قاعدگی، سقط جنین رخ می دهد. در صورت تعادل هورمونی، سیکل قاعدگی تنظیم می شود. خانم هایی که دچار اضافه وزن هستند، می توانند به سطوح بالاتری از هورمون های لپتین برسند که در بافت چربی تولید می شوند. با به هم خوردن تعادل این هورمون ها قدرت باروری نیز کاهش می یابد.
خانم ها اگر دچار اضافه وزن بالایی باشند و چربی ها بیش تر دور شکم تجمع یافته باشند، می توانند نسبت به انسولین مقاوت نشان دهند. در این صورت است که بدن آن ها مجبور است با تولید انسولین بیش تر، محدوده طبیعی سطح خون را حفظ کند و بدین ترتیب سبب کاهش سطح گلوبولین اتصال دهنده هورمون جنسی شود. در این صورت است که تنظیم هورمون های استروژن و آندروژن تحت تاثیر قرار می گیرند و کاهش باروری را سبب می شوند.
بسیاری از خانم هایی که دچار چاقی و یا اضافه وزن شده اند، ممکن است حین تخمک گذاری دچار این مشکل شده باشند که همین سبب پایین آمدن کیفیت تخمک ها شده باشد.
بسیاری از خانمهای دارای اضافه وزن و چاقی، ممکن است فرآیند تخمک گذاری را داشته باشند اما کیفیت تخمکهایی که تولید میکنند، پایین باشد. برای اثبات این امر می توان به این موضوع استناد کرد که در بین زنانی که تخمک گذاری می کنند، هر واحد افزایش BMI، احتمال باردار شدن طی 12 ماه را حدود 4٪ کاهش میدهد.
این بدان معناست که برای یک زن با BMI برابر با 35، احتمال بارداری در طی یک سال، ۲۷ درصد کمتر از یک زن با BMI طبیعی (بین 21 تا 29) بوده و برای یک زن با BMI برابر با 40، 43 درصد کمتر است.
در نتیجه می توان گفت احتمال باردار شدن زنانی کهBMI بالای 27 دارند یک سوم زنان عادی میباشد.
همچنین در موارد اضافه وزن و چاقی، چربیها به عنوان عضوی از غدد درون ریز عمل میکنند و در واقع بافت چربی تعدادی مولکول فعال زیستی، آزاد میکند که با چندین مسیر مولکولی مانند ایجاد مقاومت به انسولین، التهاب، فشار خون بالا، خطر ابتلا به بیماری های قلبی عروقی، انعقاد، تمایز تخمک و بلوغ ارتباط متقابل دارد.
آیا چاقی و اضافه وزن بر بارداری و سلامت جنین نیز تأثیرگذار است؟
داشتن اضافه وزن بر بارداری و سلامت جنین نیز تاثیر می گذارد. به طور مثال فشار خون بالا و دیابت بارداری در زنان چاق بیشتر است. همچنین در صورت وقوع بارداری در زنان دارای اضافه وزن، همچنان خطر سقط جنین وجود دارد، زیرا تحقیقات نشان داده است که چاقی بر روی لانه گزینی جنین و عملکرد لایه آندومتر رحم نیز تاثیر گذاشته و می تواند باعث افزایش احتمال سقط جنین شود.
احتمال تولد نوزاد زنده حاصل از IVF در زنان دچار اضافه وزن و چاقی، کمتر از زنانی است که وزنشان در محدودهی طبیعی قرار دارد.
عوارض چاقی مرتبط با قدرت باروری در زنان
از جمله عوارضی که اضافه وزن می تواند در کاهش قدرت باروری در زنان ایجاد کند، عبارتند از :
- احتمال زیاد سقط جنین
- ایجاد مشکلات و اختلالات هورمونی
- ایجاد اختلالات در سیکل قاعدگی و تخمک گذاری
- تشدید مشکلات ناشی از عوارض سندرم تخمدان پلی کیستیک یا تنبلی تخمدان
- کم شدن ضخامت لایه آندومتر و در نتیجه ایجاد اختلال در لانه گزینی جنین
آیا کاهش وزن می تواند در افزایش باروری تاثیر داشته باشد؟
طی سالیان تحقیقات نشان داده است که تغییر سبک زندگی و استفاده از مواد غذایی فیبرو دار و سالم می تواند سبب کاهش وزن و در نتیجه کاهش خطرات ناشی از چاقی نظیر باداری شوند. کاهش وزن هر چند اندک می تواند در نظم سیکل قاعدگی و تخمک گذاری تاثیرگذار باشد و باروری را افزایش دهد.
دکتر مهتاب مرجانی در سال ۱۳۶۷ با رتبه ۱۲ کنکور وارد دانشگاه علوم پزشکی تهران شد. وی درسال ۱۳۷۶ دوره تخصصی زنان، زایمان و نازایی را شروع کرد و از سال ۱۳۸۰ به عنوان متخصص زنان، زایمان و نازایی مشغول به کار شد. دوره تکمیلی لاپاراسکوپی را در محضر دکتر عادل شروین فرا گرفت و دوره های هیستروسکوپی، کلپوسکوپی و کربوکسی تراپی را هم به طور تکمیلی گذراند.
دکتر مرجانی عضو کمیته علمی انجمن زنان و مامایی ایران، عضو انجمن سرطانهای زنان، انجمن طب مادر و جنین و انجمن جراحان درون بین ایران است.
0 Comments