ناباروری نسبتاً شایع است. بعد از یک سال رابطه جنسی محافظت نشده، حدود 15 درصد از زوج ها نمی توانند باردار شوند. حدود یک سوم مواقع ناباروری را می توان در زن ردیابی کرد. در یک سوم موارد دیگر به خاطر مرد است. بقیه زمان ها به خاطر هر دو طرف است یا دلیلی پیدا نمی شود. درمان هایی وجود دارد که به طور خاص برای مردان یا زنان هستند. برخی از آنها هر دو شریک را درگیر می کنند. یکی از روش های درمانی باروری با آی وی اف است.
لقاح آزمایشگاهی یا آی وی اف به پیوند تخمک و اسپرم در خارج از بدن اشاره دارد. در مفهوم وسیعتر، این یک فناوری کمک باروری است که به افراد و زوجهایی که در غیر این صورت قادر به باردار شدن به تنهایی نبودهاند، امید میدهد. از زمان رشد آن، میلیون ها کودک سالم در سراسر جهان در نتیجه IVF متولد شده اند.
آی وی اف چیست؟
لقاح آزمایشگاهی (IVF) یک فناوری کمک باروری است که با جمعآوری تخمکهای زن و اسپرم مرد و ترکیب آنها در خارج از بدن زن در یک ظرف آزمایشگاهی برای لقاح آغاز میشود. In vitro به معنای لاتین “در شیشه” است و به ظرف پتری آزمایشگاهی که در آن تخمک و اسپرم با هم ترکیب می شوند، اطلاق می شود. پس از لقاح تخمک ها و تبدیل شدن به جنین، پزشک بهترین جنین(های) را برای انتقال به رحم زن تعیین می کند.
اگر درمان IVF موفقیت آمیز باشد، جنین در رحم کاشته می شود و منجر به بارداری می شود. جنینهای باقیمانده را میتوان منجمد کرد و برای استفاده در آینده ذخیره کرد و یا به زوجهای دیگر اهدا کرد. لقاح آزمایشگاهی می تواند بر بیشتر علل ناباروری مردانه و زنانه غلبه کند.
باروری با آی وی اف از موفقیت بالایی برخوردار است زیرا امکان تعامل کنترل شده تخمک و اسپرم را فراهم می کند. داروها تعداد تخمک های بالغی که یک زن می تواند در یک زمان تولید کند را افزایش می دهد. پزشکان می توانند هر جنین توسعه یافته را ارزیابی کنند تا تعیین کنند کدام یک از آنها بیشتر منجر به بارداری می شود.
چه افرادی برای باروری با آی وی اف مناسب هستند؟
IVF معمولاً برای زنانی که لولههای فالوپ ناکارآمد یا از دست رفته دارند و برای مردانی که کیفیت اسپرم بسیار ضعیفی دارند توصیه میشود. در برخی موارد، پزشک ممکن است ابتدا درمانهای جایگزین ناباروری مانند تلقیح داخل رحمی (IUI) را قبل از IVF توصیه کند. با این حال، اگر این موارد موفقیت آمیز نباشد، IVF اغلب مرحله بعدی است.
درمان ناباروری با IVF همچنین زمانی مفید است که یک یا هر دو والدین دارای نقایص ژنتیکی بالقوه باشند. زیرا امکان تشخیص ژنتیکی قبل از لانه گزینی (PGD) یا غربالگری ژنتیکی پیش از لانه گزینی (PGS) روی جنین ها را قبل از لانه گزینی رحم فراهم می کند. غربالگری و تشخیص ژنتیکی می توانند به افزایش شانس تولد زنده کمک کنند. زیرا این اشکال آزمایش ژنتیکی می توانند جنین هایی را که دارای نقص کروموزومی و ژنتیکی هستند شناسایی کنند. چنین نقایصی یکی از دلایل اصلی عدم کاشت جنین و سقط جنین است. جنین هایی که از طریق PGD یا PGS به عنوان حامل این شرایط شناسایی می شوند، برای لانه گزینی انتخاب نمی شوند.
دلایل رایج برای انجام باروری با آی وی اف
بیمارانی که ممکن است از IVF بهره مند شوند عبارتند از:
- آسیب یا انسداد لوله فالوپ
- اختلالات تخمک گذاری
- آندومتریوز
- فیبروم رحم
- عقیم سازی یا برداشتن قبلی لوله ها
- اختلال در تولید یا عملکرد اسپرم
- ناباروری بدون دلیل
- اختلالات ژنتیکی
- حفظ باروری برای سرطان یا سایر شرایط سلامت
مراحل آی وی اف
این یک تکنیک پیچیده است که شامل چهار مرحله اساسی است:
سوپرتخمکگذاری
فرآیند تحریک یک زن برای آزاد کردن چندین تخمک سالم، برخلاف تخمک تکی که یک زن به طور معمول تخمکگذاری میکند. برای اطمینان از بازیابی موفقیت آمیز چندین تخمک، زنان تحت IVF ممکن است داروهای باروری برای تقلید از هورمون های طبیعی بدن دریافت کنند. سپس، تخمدانها و سطح هورمونهای او بهدقت پایش میشوند تا مشخص شود که بدن او چه زمانی برای بازیابی تخمک آماده است.
جمع آوری تخمک و جمع آوری اسپرم
در روز بازیابی، بیمار به آرامی آرام میگیرد و یک پروب اولتراسوند برای شناسایی فولیکولها در واژن او قرار داده میشود. سپس یک سوزن نازک به راهنمای اولتراسوند وارد میشود و به آرامی از واژن و فولیکولهایش عبور میکند تا تخمکهای او را بازیابی کند.
تلقیح و لقاح تخمک ها توسط اسپرم
یک اهداکننده مرد یک نمونه مایع منی ارائه میکند، اسپرم او در آزمایشگاه از مایع منی او جدا میشود. سپس اسپرمهای فعال نر با تخمکهای ماده در یک ظرف آزمایشگاهی ترکیب میشوند. در کمتر از 24 ساعت، می توان تشخیص داد که آیا فرآیند IVF موثر بوده است یا خیر.
رشد جنین و آزمایش ژنتیکی (در صورت نیاز) وانتقال جنین به داخل رحم زن
برای اطمینان از قوی و سالم بودن آنها، ابتدا جنینهای زنده در چند روز آینده انکوبه میشوند و مشاهده میشوند. در نهایت، جنینها به رحم زن منتقل میشوند تا به رشد خود ادامه دهند. در صورت موفقیت آمیز بودن درمان IVF، تست بارداری زن مثبت خواهد بود.
میزان موفقیت IVF چقدر است؟
شانس موفقیت شما و درمان ناباروری با IVF بستگی به عوامل زیادی دارد. برخی از عوامل مهم عبارتند از سن شما، سن شریک یا اهدا کننده و علت ناباروری. شما باید از پزشک یا کلینیک باروری خود در مورد شانس بارداری و تولد موفقیت آمیز بپرسید.
اگر کمتر از 35 سال سن داشته باشید، این شانس بیشتر است و با افزایش سن کاهش می یابد. در سن 44 سالگی، احتمال موفقیت حدود 1 در 100 است. برخی از زنان برای موفقیت آمیز بودن نیاز به 5 سیکل درمانی یا بیشتر دارند، در حالی که برخی دیگر هرگز باردار نمی شوند.
عوارض بارداری با آی وی اف
همه حاملگی ها خطر عوارض را به همراه دارند. عوامل زیادی وجود دارند که ممکن است خطر ابتلا به عوارض بارداری را افزایش دهند، از جمله سن بالای 38 سال، چاقی و سیگار. زنانی که از طریق IVF باردار می شوند بیشتر در طول بارداری خود با این عوارض روبرو می شوند:
- خونریزی واژینال
- لخته شدن خون در اوایل بارداری
- فشار خون بالا
- تولد زودرس
- زایمان با سزارین
- داشتن فرزند مبتلا به اختلال مادرزادی
خطر عوارض بستگی به شرایط شما دارد. قبل از شروع درمان باید در مورد خطرات و مزایای انجام IVF با پزشک یا کلینیک باروری خود صحبت کنید.
هزینه آی وی اف چقدر است؟
IVF پرهزینه و وقت گیر است. چرخههای مکرر میتواند آسیبهای روحی و جسمی بر افرادی که آن را تجربه میکنند و خانوادهشان وارد کند. هزینه های مالی متفاوت است، اما هر سیکل IVF ممکن است چندین میلیون هزینه داشته باشد. اگر از نظر پزشکی برای باردار شدن شما ضروری باشد، می توانید از بیمه تحت پوشش خود سوال کنید. هزینه داروها، آزمایشات و جراحی روزانه نیز وجود دارد. همچنین ممکن است نیاز داشته باشید که در حین درمان، از کار خود مرخصی بگیرید.
اگر به IVF فکر می کنید، مهم است که با پزشک خود، کلینیک IVF و بیمه (اگر دارید) صحبت کنید تا بفهمید چه چیزی تحت پوشش قرار می گیرد و هزینه های پرداختی شما چیست.
باروری با ای وی اف چقدر طول می کشد؟
IVF زمان می برد. وقتی برای اولین بار به آن فکر می کنید، باید با پزشک خود صحبت کنید. و به یک کلینیک IVF یا بهترین متخصص نازایی در تهران ارجاع دهید. قبل از شروع هر درمانی، شما (و شریک زندگیتان) باید تعدادی معاینات و آزمایشات فیزیکی مانند سونوگرافی، آنالیز اسپرم و آزمایش خون انجام دهید. حتی زمانی که IVF را شروع می کنید، مراحل زیادی را طی می کنید که شامل بازدید از کلینیک ها و آزمایشگاه ها می شود.
اگر اولین چرخه موفقیت آمیز باشد، در راه هستید. اما در غیر این صورت، ممکن است تصمیم بگیرید که با یک یا چند چرخه اضافی دوباره امتحان کنید. ممکن است به شما توصیه شود که بین سیکل ها مدتی صبر کنید، بنابراین با متخصص باروری خود صحبت کنید و در مورد بهترین حالت در شرایط خود صحبت کنید.
دکتر مهتاب مرجانی در سال ۱۳۶۷ با رتبه ۱۲ کنکور وارد دانشگاه علوم پزشکی تهران شد. وی درسال ۱۳۷۶ دوره تخصصی زنان، زایمان و نازایی را شروع کرد و از سال ۱۳۸۰ به عنوان متخصص زنان، زایمان و نازایی مشغول به کار شد. دوره تکمیلی لاپاراسکوپی را در محضر دکتر عادل شروین فرا گرفت و دوره های هیستروسکوپی، کلپوسکوپی و کربوکسی تراپی را هم به طور تکمیلی گذراند.
دکتر مرجانی عضو کمیته علمی انجمن زنان و مامایی ایران، عضو انجمن سرطانهای زنان، انجمن طب مادر و جنین و انجمن جراحان درون بین ایران است.
0 Comments