آندومتریوز و ناباروری

آندومتروز یکی از بیماری های شایع در میان خانم ها و در سنین  باروری می باشد. میزان شیوع این بیماری روز به روز افزایش پیدا می کند. خانم ها در جوامع شهری بیشتر مبتلا به این عارضه می شوند. آندومتری، بافتی است که پس از پایان دوره ی عادت ماهانه داخل رحم شکل می گیرد و ضخیم می شود.

در واقع بدنه ی رحم را محکم و قوی می کند تا بتواند جنین را در خود نگه داری کند. چنانچه فردی در یک دوره باردار نشود با رسیدن موعد عادت ماهانه این دیواره ریزش می کند و از رحم خارج می شود این یک سیکل طبیعی در رحم بانوان است اما زمانی که این دیواره در فضایی خارج از رحم گسترش پیدا کند مشکلاتی را برای بانوان ایجاد می کند. درمان تنبلی تخمدان را در مقاله دیگری بخوانید.

آشنایی با آندومتروز

زمانی که آندومتروز در لوله ی رحم، تخمدان ها، لگن و سایر اعضای بدن رشد کند اولین مشکلی که بانوان با آن مواجه می شوند ناباروی می باشد. این بافت در خارج از رحم نیز عملکردی مانند داخل رحم دارد بدین ترتیب که در پایان عادت ماهانه شروع به ریزش می کند همین امر موجب التهاب، زخم و خونریزی در سایر قسمت های بدن می شود. این دیواره می تواند مانع رسیدن تخمک ها به اسپرم شود و یا داخل لوله رحم را زخمی و ملتهب کند. برخی از مهمترین علائم این عارضه عبارتند از:

• احساس درد شدید در ناحیه لگن به هنگام عادت ماهیانه یا در روزهای دیگر
• آندومتروز موجب مسدود شدن لوله های فالوپ می شود.
• آندومتروز  موجب اختلال در روابط جنسی و کارهای روزمره ی فرد می شود.

برای اطلاعات کامل در این زمینه به صفحه آندومتریوز از تشخیص تا درمان مراجعه کنید.

تفاوت آندومتروز با کیست عملکردی

مهمترین تفاوت آندومتروز با کیست عملکردی در نحوه ی درمان آن ها می باشد. کیست عملکردی بیماری خطرناکی نیست و حداکثر ظرف 90 روز درمان می شود اما برای درمان آندومتروز باید ابتدا نوع و میزان چسبندگی توسط آزمایش های خاصی مورد سنجش قرار گیرد. برای این که درد حاصل از این عارضه کاهش پیدا کند می توانید در طول درمان طبق نظر پزشک ورزش های سبکی را انجام دهید.

پیاده روی و ورزش با تاثیراتی که روی هورمون ها دارد روند رشد عارضه را به میزان زیادی کاهش می دهد. چنانچه فردی برای درمان آندومتری نیاز به جراحی پیدا کند باید تا مدتی پس از جراحی میزان فعالیت خود را کاهش دهد. کیست عملکردی  به علت مختل شدن چرخه ی تخمک گذاری بوجود می آید. به طور کل تخمک ها پس از آزاد شدن از کیسه ی فولیکول، برای باروری مسیر رحم را طی می کنند. چنان چه تخمک در کیسه باقی بماند تجمع تخمک ها موجب کیست فولیکول یا عملکردی می شود.

درباره سیتوسل و رکتوسل بخوانید.

معرفی انواع آندومتروز

روند پیشرفت بیماری آندومتروز به چهار مرحله تقسیم می شود که عبارتند از:

• آندومتروز خفیف : در این مرحله بیمار درد اندکی در روده ها، مثانه و لگن خود احساس می کند. ممکن است بیمار زخم های کوچکی با علائم التهاب، ورم و … درون لگن خود داشته باشد.
• آندومتروز ملایم: در این مرحله از بیماری، علائم خفیف آن شدت بیشتری پیدا می کند. میزان ضخامت لایه های آندومتری افزایش پیدا می کند و فرد در 14 روز پایان پریودی درد بیشتری احساس می کند.
• آندومتروز متوسط: عمقی که آندومتری در لگن و رحم ریشه می گیرد افزایش پیدا می کند. آسیب های ناشی از این عارضه نیز شدت بیشتری پیدا می کند.
• آندومتروز شدید: در این مرحله آندومتری دیواره ی لگن را می شکند و وارد روده ها و لوله های فالوپ می شود. درد و سوزش ناشی از این عارضه افزایش بیشتری پیدا می کند. مطالب تکمیلی تر درباره خونریزی واژن را در مقاله دیگری در سایت بخوانید.

علائم بیماری آندومتریوز

یکی از بزرگترین نشانه های آندومتروز درد در ناحیه لگن می باشد. این درد با توجه به محل تشکیل عارضه و وسعت آن خفیف تا شدید می باشد برخی دیگر از علائم آندومتری عبارتند از:

• احساس درد در شکم به نحوی که با مسکن های معمول تسکین پیدا نکند.
• افزایش تعداد روزهایی که فرد پریود است.
• بهم ریختگی پریودی و کاهش هر 28 روز معمول چرخه ی قاعدگی
• یکی از نشانه های آندومتروز خونریزی شدید در دوران پریودی می باشد.
• فرد مبتلا به آندومتروز دچار مشکلاتی در روده، اسهال، استفراغ و … می شود.
• احساس درد در پا، کمر، لگن و …

علت ایجاد بیماری آندومتری چیست؟

دانشمندان در مورد منشاء بیماری آندومتروز تحقیقات فراوانی کردند ولی هنوز موفق به کشف علت اصلی آن نشدند. یکی از دلایل این بیماری افزایش هورمون استروژن می باشد. از این رو داروهای کاهش دهنده ی  هورمون استروژن در درمان این بیماری بسیار موثر است. برخی دیگر از عوامل ایجاد این بیماری عبارتند از:

• مشکلات ژنتیک، رشد غیر عادی سلولی در لگن که منجر به بیماری آندومتروز می شود.
• بیماری های تضعیف کننده ی سیستم ایمنی بدن
• اتصال آندومتروز به اسکار ناشی از برخی از عمل های زنان
• لاغری یا چاقی بیش از حد
• عدم تحرک، رژیم غذایی نامناسب، مصرف مشروبات الکلی و دخانیات

عوارض بیماری آندومتری

بیماری آندومتروز در صورت عدم درمان به موقع عوارض بسیاری دارد که عبارتند از: ناباروری، سایر کیست های مربوط به رحم، مشکلات روده ای، زمینه ساز سرطان های رحم، افزایش التهاب و … چنانچه فامیل درجه یک شما مانند مادر یا خواهر مبتلا به این بیماری باشند با احتمال بیشتری دچار بیماری آندومتری می شوید.

خانمهایی که در سنین جوانی قرار دارند و هرگز بچه دار نشده اند. اشخاصی که زودتر از سن 12 سالگی پریود شدند نیز با درصد بالاتری مبتلا به این عارضه می شوند. این بیماری با هورمون های جنسی به ویژه استروژن ارتباط مستقیمی دارد از این رو جوانان در سنین باروری بیشتر درگیر این بیماری می شوند. درباره بی اختیاری ادرار در زنان بخوانید.

بیماری آندومتری چگونه تشخیص داده می شود؟

پزشک برای تشخیص بیماری آندومتروز در ابتدا سوالاتی از قبیل چرخه ی قاعدگی در این دوران، مدت زمان هر دوره و … از بیمار می پرسد. سپس پزشک لگن و رحم بیمار را معاینه می کند احساس درد در هنگام معاینه، لمس برجستگی در رحم، تشخیص زخم و التهاب در رحم از علائم بیماری آندومتری می باشند. سپس برای اطمینان از تشخیص اولیه باید به یکی از روش های شکمی یا واژینال سونوگرافی انجام دهید.

هر کدام از انواع سونوگرافی ها 20 تا 30 دقیقه زمان می برد. تصویر برداری ام آر آی نیز یکی دیگر از روش های تشخیص بیماری می باشد. یکی دیگر از روش هایی که عارضه ی آندومتری را بطور قطعی نشان می دهد لاپاراسکوپی و بیوپسی می باشد. این روش بسیار پرهزینه است و پزشک باید مهارت و تجربه ی بالایی داشته باشد. درباره لاپاراسکوپی اندومتریوز بیشتر بخوانید.

در انتها می توانید سوالات خود را از دکتر مهتاب مرجانی متخصص زنان و زایمان در بخش نظرات سایت بپرسید.