خارش بدن در بارداری از مشکلات رایج در این دوران است که ممکن است بسیاری از خانم های باردار با آن مواجه شوند. از این عوامل می توان به افزایش خونرسانی در بارداری یا کشیده شدن پوست شکم با افزایش رشد جنین اشاره کرد. برخی اوقات شدت این خارش بسیار خفیف بوده و به دلیل عدم آسیب به مادر و جنین، نیاز به نگرانی و پیگیری درمانی ندارد. ولی گاهی این خارش شدیدتر است و موجب احساس ناراحتی زیادی در بانوان می شود. بنابراین در این شرایط نیاز به اقدامات درمانی و تشخیص پزشکی وجود دارد.
علت خارش بدن در بارداری
از مهم ترین علل خارش بدن در بارداری می توان به موارد زیر اشاره کرد :
پوست خشک
پوست خشک در بارداری سبب خارش آزار دهنده برای خانم های باردار می شود. خشکی پوست می تواند بر اثر عوامل مختلفی چون سردی و گرمی هوا، شست و شوی زیاد، استحمام و استفاده از برخی شوینده ها و صابون هاست که سبب خشکی و خارش پوست می شوند.
افزایش سایز شکم برای رشد جنین
در ماه های آخر بارداری، سایز دور شکم مادر افزایش می یباد و همین امر سبب کشیدگی پوست شکم می شود که سبب خارش پوست می شود.
بیماری های پوستی
بیماری ها و عفونت های پوستی نظیر اگزما، شپش، کهیر و یا پسوریازیس می توانند در دوران بارداری شدت یابند و سبب ناراحتی خانم های باردار شوند.
بیماری های داخلی
گاهی اوقات خارش پوست به علت وجود بیماری های داخلی مانند سوء جذب گندم یا بیماری سلیاک، مشکلات کلیوی و کبدی، لوسمی، مشکلات تیروئید، کم خونی فقر آهن و … ایجاد خواهد شد.
بیش تر بخوانید => نحوه نشستن در بارداری
علائم و نشانه های همراه با خارش بدن در بارداری
معمولا بانوانی که با خارش بدن در بارداری مواجه می شوند، علائم دیگری را به همراه این خارش تجربه نمی کنند. ولی گاهی اوقات نیز در کنار این خارش ها، جوش هایی در پوست به وجود می آید. از دیگر علائمی که ممکن است همراه با کلستاز در بدن ایجاد شود، عبارتند از:
- تیره شدن رنگ ادرار
- درد در سمت راست بدن بدون وجود سنگ صفرا
- افسردگی
- خستگی مفرط
- از دست دادن اشتها
- زردی رنگ چشم ها، پوست و غشاهای مخاطی
- حالت تهوع
- قرمزی پوست
زمان شروع خارش بدن در بارداری
خارش بدن در بارداری ابتدا از دست و پا شروع شده و معمولا به سایر نقاط بدن گسترش می یابد. اغلب بانوان از افزایش شدت خارش ها در طول شب شکایت دارند. در واقع نمی توان زمان مشخصی را برای شروع خارش ها تعیین کرد. برخی از بانوان، در ماه ابتدایی بارداری به خارش پوست دچار می شوند، در حالی که برخی دیگر از بانوان باردار، حتی تا زمان زایمان این خارش را تجربه نخواهند کرد. ولی اغلب شروع خارش در سه ماه آخر بارداری است.
تشخیص علت خارش بدن در بارداری
بانوان باید برای تشخیص علت خارش بدن در بارداری، در ابتدا به یک پزشک متخصص مراجعه نمایند. سپس پزشک با انجام معاینات فیزیکی، بررسی سابقه کامل پزشکی و آزمایش خون که در آن عملکرد کبد، اسیدهای صفراوی و… ارزیابی می شود، می تواند دلیل این عارضه را شناسایی نماید. در صورت تشخیص کلستاز بارداری، پزشک برای تحلیل کامل بیماری و تحت نظر داشتن مادر، به تجویز آزمایشات کبدی برای مادر تا هنگام تولد نوزاد می پردازد.
رابطه خارش بدن در بارداری و تعیین جنسیت
در گذشته، افراد بسیاری، وجود انواع نشانه ها در بارداری را به جنسیت جنین ربط می داند. به عنوان مثال عقیده داشتند چنانچه مادر در هفته های اول بارداری دچار خارش پوست شود، فرزند او پسر است. همچنین بر این باور بودند اگر جنسیت جنین دختر باشد، پوست شکم مادر نرم و لطیف و بدون خارش خواهد بود. در حالی که بر اساس نظریه پزشکی خارش بدن در بارداری هیچ ارتباطی با جنسیت جنین نداشته و به علت تغییرات هورمونی در بدن مادر خواهد بود.
پیشگیری از خارش بدن در بارداری
خارش پوست بدن مادر در بارداری امری طبیعی است و به صورت کامل نمی توان از بروز این عارضه پیشگیری نمود. اما با توجه کردن به برخی نکات می توان احتمال بروز آن را کاهش داد. از نمونه این نکات برای پیشگیری از خارش بدن در بارداری باید به رعایت سبک زندگی سالم و همچنین مصرف برخی از مواد غذایی که حاوی ویتامین ها و انواع مواد مغذی هستند، اشاره کرد. شما می توانید با توجه به این نکته، تا حد ممکن از ایجاد خارش پوست بدن در دوران بارداری پیشگیری نمایید.
تسکین خارش بدن در بارداری
به منظور تسکین و بهبود خارش بدن در دوران بارداری، رعایت یک سری نکات مراقبتی ضروری است و باید از انجام یک سری کارها اجتناب نمود. از جمله کارهایی که باید به منظور تسکین خارش بدن در این دوران انجام داد، عبارتند از :
- هنگام استحمام با بلغور جو دو سر خارش پوستی خو را تسکین دهید.
- از لباس های نخی و گشاد به جای لباس های تنگ و پلاستیکی استفاده کنید.
- پس از استحمام، از کرم مرطوب کننده یا لوسیون بدون عطر، پوست بدن را ماساژ دهید.
- از دوش گرفتن با آب داغ بپرهیزید، چرا که آب داغ سبب خشکی و پوسته پوسته شدن پوست شما می شود.
- برخی از لوسیون های شناخته شده می توانند در برابر خارش پوست بدن در بارداری تسکین دهنده خوبی باشند.
- هوای گرم و قرار گرفتن در معرض نور خورشید می تواند سبب افزایش قرمزی و حساسیت و خارش پوست شود، پس از قرار گرفتن در نور خورشید اجتناب کنید.
- در حمام باید به خوبی صابون را از روی پوست خود بشویید و حتما از صابون بدون عطر دارویی استفاده نمایید.
- برای خشک کردن پوست خود باید به آرامی از یک حوله استفاده کنید و نباید حوله را محکم بر روی پوست بکشید.
- لازم است مصرف آب را در طول روز افزایش و مصرف نمک را کاهش دهید.
- اگر خارش بدن شما بیش از حد آزاردهنده و شدید شده است، لازم است فوراً و بدون تاخیری با پزشک خود مشورت نمایید.
سوالات متداول
در بیشتر موارد این خارش در سه ماهه سوم رخ می دهد و با نزدیک تر شدن به موعد زایمان، شدت می یابد ولی این خارش اغلب در چند روز اول پس از زایمان کاهش یافته و از بین می رود.
معمولا از هر ۱۰۰ مادر، دو مورد از آن ها به این خارش مبتلا می شوند. بانوانی با بارداری چند قلویی، مبتلا به آسیب کبدی و یا افرادی که یکی از اعضای خانواده آن ها به این مشکل دچار شده است، بیشتر در معرض خطر هستند.
بر اساس تحقیقات انجام شده، افرادی که رنگ پوست تیره ای دارند مانند سیاه پوستان، بسیار کمتر به خارش پوست بدن در بارداری دچار می شوند. البته این نظریه عمومیت ندارد و ممکن است خارش بدن مادران باردار در اثر یک نوع بیماری ایجاد شود.
نتیجه گیری
خارش بدن در بارداری از موارد شایع است که در بیشتر مواقع، اثری بر روی جنین نخواهد گذاشت. البته در مواقع نادری در سه ماهه سوم بارداری، مادر به مشکل کبدی به نام کلستاز زایمان دچار شده که علائم آن خارش شدید تمام نواحی بدن او خواهد بود. در این عارضه، خارش بیشتر بر روی کف دست و کف پای مادر اثر می گذارد. در این شرایط احتمال زایمان زودرس مادر افزایش می یابد. در نتیجه لازم است مادر با پزشک مشورت کرده و تحت درمان قرار گیرد. زیرا عدم پیگیری و توجه به آن می تواند اثرات جبران ناپذیری را برای جنین به همراه داشته باشد.
دکتر مهتاب مرجانی در سال ۱۳۶۷ با رتبه ۱۲ کنکور وارد دانشگاه علوم پزشکی تهران شد. وی درسال ۱۳۷۶ دوره تخصصی زنان، زایمان و نازایی را شروع کرد و از سال ۱۳۸۰ به عنوان متخصص زنان، زایمان و نازایی مشغول به کار شد. دوره تکمیلی لاپاراسکوپی را در محضر دکتر عادل شروین فرا گرفت و دوره های هیستروسکوپی، کلپوسکوپی و کربوکسی تراپی را هم به طور تکمیلی گذراند.
دکتر مرجانی عضو کمیته علمی انجمن زنان و مامایی ایران، عضو انجمن سرطانهای زنان، انجمن طب مادر و جنین و انجمن جراحان درون بین ایران است.
0 دیدگاه